Umowa – contract czy agreement? Kiedy i jak ich używać?
Zaktualizowano: 12 lip 2022
Contract i agreement to dwa najczęściej stosowane tłumaczenia polskiego słowa umowa.
W praktyce traktowane są jak synonimy, jednak znaczenie tych dwóch terminów nieznacznie się różni. Wynika to z faktu, że rozumienie pojęcia umowy w systemie common law jest nieco odmienne od rozumienia kontynentalnego. Stosując Legal English podczas tworzenia dokumentów podlegających polskiemu rygorowi prawnemu, musimy dostosować terminologię obcej dla nas kultury prawnej do swojej własnej, dlatego naukę Legal English warto rozpocząć od zapoznania się z podstawami funkcjonowania systemu krajów anglosaskich.
Do rzeczy – dlaczego mówi się ”contract law”, ale nie „agreement law”?
Odpowiedź na to pytanie to klucz do zrozumienia różnicy pomiędzy CONTRACT a AGREEMENT.
Słówko contract jest głęboko zakorzenione w anglosaskiej kulturze prawnej. Oznacza ono umowę, która może być egzekwowana [enforced] przez sąd; spełnia wszelkie prawne przesłanki, które są wymagane, aby być umową. Contract law to odpowiednik terminologiczny polskiego prawa zobowiązań.
Natomiast słowo agreement ma szerszy zakres pojęciowy, obejmuje także taką umowę czy porozumienie, które zgodnie z common law nie może być egzekwowane przez sąd. Dlatego też funkcjonująca już również w języku polskim „gentelmen’s agreement” zawiera słowo agreement a nie contract. Jest to bowiem umowa nieformalna [informal] i oparta na wzajemnym zaufaniu [mutual trust].
W systemie anglosaskim umowa musi spełniać konkretne wymogi [requirements], aby mogła być postrzegana jako contract (nie wystarczy sama nazwa!). W umowie musimy zawrzeć ofertę [offer], czyli przedmiot umowy, jak również zgodę [acceptance], czyli m.in. umowa musi być podpisana dobrowolnie [voluntarily], a nie np. pod wpływem groźby (odpowiednik jednej z wad oświadczenia woli w polskim Kodeksie cywilnym). Strony [parties] muszą także wyrażać wolę [intend to], aby umowa podlegała rygorowi prawa oraz określić w umowie wzajemne świadczenia.
Wyniki wyszukiwania w portalu iate.europa.eu, gdzie znajdziecie świetną bazę terminologiczną z tłumaczeń dokumentów unijnych, również wskazują na pewne rozróżnienie tych dwóch terminów:
Jak wyraźnie widać agreement ma znaczenie szersze – stosowane jest także w przypadku porozumień i układów. Zwrot „porozumienie w sprawie…” tłumaczymy jako „agreement on….”.
Warto więc zapamiętać, że contract to zawsze agreement, ale już agreement to nie zawsze umowa spełniająca warunki dla słowa contract. W przypadku tłumaczenia tego terminu contract to najbardziej ostre tłumaczenie dla umów podlegających rygorowi Kodeksu cywilnego.
Słownictwo z tego posta znajdziecie także tutaj: https://quizlet.com/pl/416823246/legal-and-business-english-august-2019-flash-cards/